84% van de zwangeren heeft in meer of mindere mate last van bekken- en/of lage rugpijn. De pijn kan al vroeg tijdens de zwangerschap beginnen. 22% heeft pijn zowel aan de voorkant van het bekken (op en rondom het schaambeen en/of in de liezen) als aan de achterkant. De pijn straalt vaak uit naar de zijkant van het bekken, de billen en de bovenbenen.
Heeft u pijn rond het bekken, urineverlies en verzakkingsgevoel tijdens en/of na de zwangerschap? De bekkenfysiotherapeut geeft u inzicht in uw klachten, gerichte oefeningen, advies en behandeling zodat u zelf invloed kunt uitoefenen op uw klachten.
Een zwangerschap en bevalling heeft impact op het functioneren van de lage rug, het bekken en de bekkenbodemspieren. Ook wanneer u geen klachten hebt, is het goed om stil te staan bij voorkómen van klachten in de toekomst. Daarom bieden wij de Bekken&Bodem Check.
Ben je langer dan zes weken geleden bevallen? Doe dan de online bekkenbodemcheck. Na het invullen van de vragenlijst volgt er een advies of het wel of niet raadzaam is om met een bekkenfysiotherapeut in contact te komen. Vergeet dan niet om uw persoonlijke code die u krijgt mee te nemen naar de praktijk. Bij twijfel mag u ook een afspraak bij ons inplannen.
Tijdens de Bekken&Bodem Check brengen we samen met u eventuele klachten en risicofactoren in kaart, we doen bekkenfysiotherapeutisch onderzoek en geven u persoonlijke adviezen. Indien nodig stellen we een oefenschema op maat op of starten we een behandeling.
U loopt meer risico op bekken- en bekkenbodemklachten na uw bevalling wanneer:
Verlies van urine is een veel gehoorde klacht. Dit kan samenhangen met zwangerschap en bevalling, overgang en verzakkingsklachten. Het niet goed kunnen ledigen van de blaas kan leiden tot urineverlies. Voor het onderzoek hiernaar kunnen we ook gebruik maken van onze echo-apparatuur. De bekkenfysiotherapeut helpt u op de juiste manier gebruik te maken van uw bekkenbodem.
Verlies van windjes en/of ontlasting komen vaker voor dan men denkt. De klachten kunnen samenhangen met uw bekkenbodemspieren, maar ook met eet-, drink- en toiletgewoonten. Bij vrouwen kan een endeldarmverzakking ook leiden tot ontlastingsverlies. Blijf niet met uw probleem rondlopen, overwin uw gêne en vraag de bekkenfysiotherapeut om hulp.
Als u één of meer van de volgende vragen met ja kunt beantwoorden, dan kan het zijn dat u een overactieve blaas hebt:
Met de URinControl-app kunt u direct zelf aan de slag.
Hoe werkt de blaas normaal
De blaas is een spier die kan samentrekken en ontspannen. De blaas vult zich met urine die door de nieren wordt uitgescheiden. Is de blaas vol, dan krijgen de hersenen een signaal, dat het tijd is voor een toiletbezoek. Plassen gebeurt doordat de blaas zich samentrekt en de sluitspier van de blaas zich ontspant.
Wat is een overactieve blaas
Mensen met een overactieve blaas moeten vaak en/of opeens heel nodig plassen en kunnen hun plas vaak moeilijk ophouden. Bijna een miljoen Nederlanders (mannen en vrouwen) heeft last van een overactieve blaas. Niet iets om je voor te schamen.
Bij een overactieve blaas trekt de blaasspier samen, ook als de blaas nog niet vol is. Dat gebeurt dus te vaak en zonder waarschuwing aan de hersenen. Het gevolg is dat iemand dan opeens heel nodig moet plassen, en moeite heeft de plas op te houden. Vaak lukt het maar net om op tijd bij de wc te zijn, of net niet.
Moeizaam plassen kan veroorzaakt worden door een verzakking, door onvoldoende ontspanning van de bekkenbodem of door onvoldoende blaasvulling. De bekkenfysiotherapeut helpt u met gerichte adviezen en oefeningen.
Bij terugkerende blaasontstekingen zou het aanleren van een optimaal toiletgedrag en een goede bekkenbodemontspanning kunnen bijdragen aan herstel.
Door jarenlang verkeerd toiletgedrag en bekkenbodemspanning kan pijn bij plassen ontstaan. Ook onvoldoende drinken kan bijdragen aan pijn bij plassen. We helpen u deze factoren aan te pakken.
Verzakking of prolaps is een verzamelnaam voor het verzakken van één of meer organen en steunweefsel in het bekkenbodemgebied. U kunt hierbij denken aan een verzakking van de blaas, plasbuis, baarmoeder, dunne darm, vaginatop, endeldarm en aan aambeien. Combinaties zijn ook mogelijk.
Mogelijke oorzaken van een verzakking:
Een verzakking kan leiden tot:
Met gerichte bekkenbodemtraining en adviezen voor uw dagelijks leven, zijn klachten vaak te voorkomen dan wel te verminderen.
Achtergrondinformatie:
De blaas, de baarmoeder en de endeldarm worden met een aantal banden op hun plaats gehouden. Bovendien rusten deze organen op de spieren van de bekkenbodem. Als de banden en spieren niet sterk genoeg zijn, kunnen de organen in meer of mindere mate naar buiten komen. Dit heet een verzakking. Er kan één orgaan verzakt zijn, maar het komt ook voor dat meer organen tegelijkertijd verzakt zijn.
De bekkenbodem bevindt zich aan de onderzijde van het bekken en vormt samen met de botten van het bekken de onderkant van de buikholte. Door de bekkenbodem lopen de urinebuis (urethra), de schede (vagina) en het uiteinde van de dikke darm (rectum). Bij bewegingen als hoesten of lachen, neemt de druk in de buik toe. De bekkenbodem houdt dan alle organen op hun plaats. Zenuwen, banden en spieren van de bekkenbodem zorgen ervoor dat u de plasbuis, de darm en de schede kunt afsluiten als u dat wilt. Door de bekkenbodemspieren te ontspannen, kunt u plassen, gemeenschap hebben of ontlasten. Om urine en ontlasting kwijt te raken, moeten ook de blaas en de dikke darm normaal werken en zich kunnen samentrekken en verslappen.
Samengevat zorgt de bekkenbodem er dus voor:
Vaginisme is het onwillekeurig aanspannen van de bekkenbodemspieren wanneer u een vinger of tampon naar binnen wilt brengen of wanneer u geslachtsgemeenschap wilt hebben. Soms kan alleen de gedachte dat er iets in de vagina wordt gebracht, zoals een vinger of penis, al zorgen voor een vaginistische reactie. Iedereen kan een verschillende vaginistische reactie hebben.
Pijn bij vrijen kan samenhangen met het onvoldoende kunnen ontspannen van de bekkenbodem. De bekkenfysiotherapeut geeft u uitleg en adviezen op maat. Daarbij leert u bijvoorbeeld de bekkenbodemspieren beter te ontspannen. Ook kan de pijn bij vrijen samenhangen met onvoldoende opgewonden zijn. De bekkenfysiotherapeut is opgeleid om u uitleg te geven over meerdere factoren die een rol spelen bij plezierige seks. Zie de uitzending van Ingezoemd door RTV-Hattem over dit onderwerp m.m.v. Karen Beverdam.
Lichen sclerosus is een chronische, inflammatoire, niet-infectieuze ziekte van de huid, die overal op de huid kan voorkomen, met als voorkeur de anogenitale huid. Door pijn en jeuk kunnen er in de bekkenbodemspieren pijnpunten ontstaan door langdurig onvoldoende kunnen ontspannen van deze spieren. Door het behandelen van aanwezige pijnpunten en het leren ontspannen van de bekkenbodemspieren, kan de mate van pijn verminderen. De lichen sclerosus zelf is niet met bekkenfysiotherapie te behandelen, dit moet met een zalf gebeuren die door uw arts is voorgeschreven.
Er zijn meerdere oorzaken voor pijn tijdens of na het ontlasten. Veelvuldig persen op het toilet, harde stoelgang en een te gespannen bekkenbodemspier zijn hier voorbeelden van. Het (jarenlang) moeizaam ontlasten kan weer anale problematiek veroorzaken.
Obstipatie kan veel hinder veroorzaken. Obstipatie kan veroorzaakt worden door een te gespannen bekkenbodem, door te harde stoelgang en door anale problematiek. Bekkenbodemoefeningen en advies over eet-, drink- en toiletgewoonten dragen bij uw klachten te verhelpen.
Anale (pijn-)klachten komen veel voor. Veel mensen denken bij pijn, jeuk, irritaties of bloedverlies aan aambeien. Maar anale klachten kunnen ook veroorzaakt worden door fissuren, fistels, een verzakking of door vormen van incontinentie. Grondige bekkenfysiotherapeutische diagnostiek en zo nodig samenwerking met een proctoloog geeft ons duidelijkheid over het voor u op te stellen behandelplan. De bekkenfysiotherapeut kan u helpen met uitleg over wat er nu precies aan de hand is, met het aanleren van een gezond toiletgedrag en met bekkenbodemoefeningen. Veel mensen met anale klachten blijken tijdens het hebben van stoelgang de kringspieren te sluiten in plaats van te openen: een gezond toiletgedrag is aan te leren met behulp van de bekkenfysiotherapeut.
Alvast een tip bij huidirritatie: schoonmaken met een olie zonder parfum en zonder conserveringsmiddelen. Olie uit de keuken voldoet hieraan. Doe de olie bijvoorbeeld op een groot formaat wattenschijf. Gooi deze na gebruik in de pedaalemmer.
Verlies van windjes en ontlasting komen vaker voor dan men denkt. De klachten kunnen samenhangen met uw bekkenbodemspieren, maar ook met eet-, drink- en toiletgewoonten. Bij vrouwen kan een endeldarmverzakking ook leiden tot ontlastingsverlies. Blijf niet met uw probleem rondlopen, overwin uw gêne en vraag de bekkenfysiotherapeut om hulp.
Wanneer bekkenfysiotherapie en/of een pessarium uw klachten niet voldoende verminderen, behoort een verzakkingsoperatie tot de mogelijkheden van de urogynaecoloog. Bekken&Bodem Bekkenfysiotherapie heeft met een aantal collega’s het Bekkenfysiotherapeutisch Protocol in de 1e lijn rondom een prolapsoperatie ontwikkeld. Om te voorkomen dat klachten van voor de operatie weer terugkomen is het belangrijk om te leren hoe u tijdens algemene dagelijkse activiteiten de druk op de organen in het kleine bekken kunt verlagen en optimale steun vanuit uw bekkenbodemspieren heeft. Bekkenbodemtraining helpt hierbij.
Grote buikoperaties en littekenbreuken zijn van grote invloed op de functie van de romp. De bekkenfysiotherapeut geeft informatie, advies en oefeningen om er voor te zorgen dat u optimaal herstelt na de operatie.
Aanhoudende stuitpijn kan ontstaan door onvoldoende bekkenbodemontspanning en/of een slechte zithouding. Stuitpijn kan ook uitstralende pijn zijn vanuit triggerpoints in de spieren rondom het bekken. De bekkenfysiotherapeut gaat samen met u op zoek naar een gerichte oplossing voor de pijn. Daarbij zou de NIMOC-techniek ook een behandeloptie kunnen zijn bij een doorgemaakte val op de stuit in het verleden of een bevalling.
Acute stuitpijn kan ontstaan door een recente bevalling of een val op de billen. Karen Beverdam, Margreet de Bondt en Nynke Braaksma zijn geschoold in de NIMOC-techniek.
De buik- en lage rugspieren geven voor 70% steun aan het bekken. De bekkenbodem spieren voor 30%. Het is belangrijk dat de bekken- en lage rugspieren goed samenwerken en beschikken over voldoende uithoudingsvermogen, snelheid, kracht, coördinatie en lenigheid. Een disbalans in deze samenwerking kan pijn veroorzaken of in stand houden.
Pijn in de geslachtsdelen en/of in de onderbuik, PGAD en pudendus neuralgie kunnen samenhangen met onvoldoende ontspanning van de bekkenbodemspieren en van de buikspieren. Ook verkeerd toiletgedrag of een zware bevalling kunnen aanleiding zijn voor het ontstaan van pijn. We behandelen de pijnklachten met verschillende behandeltechnieken.
Bij endometriose kunnen er in de buikspieren pijnpunten ontstaan door langdurig onvoldoende kunnen ontspannen van deze spieren. Dit is een logisch gevolg van de pijn die door de endometriose zelf wordt veroorzaakt. Het bekkenfysiotherapeutisch onderzoek naar eventuele pijnpunten vindt plaats met een soort buikmassage. Door het behandelen van aanwezige pijnpunten, kan de mate van pijn verminderen. De endometriose zelf is niet met bekkenfysiotherapie te behandelen.
Bekkenfysiotherapie tijdens en na een transitie-traject vraagt om kennis van operatietechnieken en hormonale veranderingen. Bij Bekken&Bodem heeft Nynke Braaksma deze expertise vanwege haar jarenlange participatie in het transgenderteam van het UMCG.